کودک تدریجا متوجه میشود که از این پس باید چند ساعت در روز را خارج از منزل و بدون حضور مادر و خانواده مشغول آموختن شود و به خواستههای معلمش عمل کند و تکالیفش را به موقع انجام دهد. در کلاس بازیگوشی نکند و زمان صحبت کردن معلمان ساکت باشد و به صحبتهای آنها توجه کند.
کودک به پیش دبستانی میرود تا وقتی در سن 6 سالگی از زندگی کودکانه و بدون مسئولیتش که تمام وقت به بازیگوشی و تفریح گذشته است، قدم به مدرسه و محیط آموزشی میگذارد، تغییر شرایط او را غافلگیر نکند و دچار سردرگمی و ناتوانی نشود.
اگـر کــودکی دوران آمادگی یــا پیش دبستانی را نگذراند و مستقیما بدون مقدمه وارد مقطع ابتدایی شود، تغییر یکدفعه شرایط، حجم سنگین دروس، محدودیتها و قانونهای جدی تحصیلی و دوری از خانواده او را شگفتزده میکند و چون آمادگی لازم برای حضور در موقعیت جدید بهصورت ضربتی را ندارد، ممکن است تصور ذهنی ناخوشایندی نسبت به مدرسه و تحصیل در او بهوجود آید.
درواقع دوران آمادگی برای کودک موقعیتی آزمایشی و جبران پذیر است و او با قوانین و محدودیتهای تحصیلی آشنا میشود و با سعی و خطاهای متعدد تدریجا به شرایط جدید عادت میکند و مهارت و توان لازم برای حضور در کلاسهای رسمی مقطع ابتدایی را به دست میآورد.
با این تحلیل میتوان نتیجه گرفت که دوره پیش دبستانی با وجود ظاهر ساده خود از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است و با تغییری که در رفتار و شخصیت کودک بهوجود میآورد میتواند ذهنیت او را برای قرار گرفتن در موقعیت جدید آماده کند و کموکاستیهای دانش او را در این رابطه برطرف کند.
حال این سؤال مطرح میشود که وقتی فرزند رشد میکند و بزرگتر میشود و در شرایط و موقعیتهای جدیدتر قرار میگیرد، آمادهسازی ذهنی و آشنایی با شرایط جدید، هوشیارانه و به موقع از سوی والدین در مورد او اجرا میشود یا نه؟
مثلا وقتی فرزند در دوران نوجوانی برای خود دوستانی انتخاب میکند لازم است تا از سوی والدین نسبت به انتخابش ارشاد شود و نکاتی در مورد انتخاب دوست به وی گوشزد شود، خوب و بد را به درستی برای او تعریف کنند و اینکه چه کسانی موجب گرفتاری و دردسر او خواهند شد و چه کسانی موجب پیشرفت و سربلندی وی. در این صورت او بهتر میتواند دوست خوب و بد را از هم تشخیص دهد و با دقت بیشتر، انتخاب بهتری انجام خواهد داد.
فرزند در آستانه مقطع دبیرستان با تعیین رشته تحصیلی در موقعیت جدید قرار میگیرد و این مقطع از زندگی او اهمیت فراوانی در شکلگیری آینده وی دارد. والدین باید در این زمان اقدامات آگاهیدهنده را انجام دهند و فرزندشان را با انواع گوناگون مشاغل و رشتههای تحصیلی آشنا سازند. مزیت و سختیهای هر رشته و هر شغل را برایش شفافسازی کنند تا او در کمال آگاهی و معرفت رشته تحصیلی و شغل خود را که مهمترین رکن موفقیت و خوشبختی او در زندگی آیندهاش است را انتخاب کند.
در زمان اخذ گواهینامه رانندگی از همان ابتدای کار به او آموزش دهند که چرا و چگونه باید به قوانین رانندگی عمل کند و با رانندگی آرام و متداول موجب آرامش خاطر و حفظ سلامت خود، سرنشینان و دیگر رانندگان شود.
زمانی فرا میرسد که فرزندان قصد ازدواج و تشکیل زندگی دارند. در اینجا هم فرزند به آمادهسازی و آموزش نیاز دارد. مثلا باید متوجه شود که ازدواج، مهمترین و اساسیترین انتخاب زندگی اوست که تمامی زندگی آیندهاش را تحتتأثیر خود قرار میدهد و اثرات این انتخاب تا آخر عمر با او همراه میماند. باید بداند که هرچه شرایط فردی برای ازدواج مهیاتر باشد زندگی مشترک راحتتر و دلنشینتر است.
باید بداند که اختلافهای عقیدتی، فرهنگی، تحصیلی، مالی و شغلی میتواند در زندگی مشترک موجب اختلافهای شدید و حتی جدایی شود. باید بداند ملاک انتخاب همسر آیندهاش چیست، او باید متوجه شود که تا طرف مقابلش را بهطور کامل نشناخته و از جزئیات رفتاری و شخصیتی او و شخصیت خانوادگیاش با خبر نشده زندگی مشترکش را آغاز نکند. بهطور کلی زمانی که فرزند تصمیم به ازدواج دارد باید او را با واقعیات، سختیها، مشکلات و خوبیهای زندگی به درستی آشنا کرد تا او با دید باز اقدام به تصمیمگیری کند.
بهطور کلی پدر و مادر وظیفه دارند تا در هر مرحله از رشد و تکامل فرزندشان و زمان رویارویی با هر شرایط جدید آنها را از نتایج امر آگاه و مطلع سازند و آموزشهای لازم را داده و بر شرایط جدید کنترل کافی داشته باشند. فرزند داری تنها صرف به دنیا آوردن وی و نگهداری او در خانه و تامین خوراک و پوشاک وی نیست.
والدین با توجه به موقعیتهای متفاوتی که در هر مقطع برای فرزندشان پیش میآید میتوانند با آمادهسازی و تقویت تصور ذهنی آنها لطف و کمک بزرگی به فرزند، خانواده، جامعه و دیگران بکنند. زیرا تمامی این موارد زیرمجموعه تعلیم و تربیت درست فرزندان است. آمادهسازیها و آموزشهای از قبل برنامهریزی شده، فرزند را در موقعیت و شرایط جدید مقتدر و توانمند میسازد و بهعلت داشتن تصور ذهنی و آگاهی قبلی از مشکلات و عواقب اقدامات آینده، به درستی تصمیم میگیرد و غافلگیر نمیشود.